Podrodzina: Epidendroideae

Plemię: Vandeae

Podplemię: Aeridinae

Synonimy: Kingidium stobartianum (Rchb. f.) Seidenf., 1988., Phalaenopsis wightii var. stobartiana (Rchb. f.) Burb., 1882., Polychilos stobartiana (Rchb. f.) Shim 1982., Doritis stobartiana (Rchb. f.) T. Yukawa K. Kita., 2005.

© Foto: epicphals

Ta zagadkowa nieco ćmówka nosi imię nadane jej przez H. G. Reichenbacha w roku 1877 na cześć angielskiego kolekcjonera, w posiadaniu którego się znalazła – Williama C. Stobarta. Tuż po dokonaniu opisu, i po zaakceptowaniu go przez świat nauki Phal. stobartiana „zniknęła” w tajemniczy sposób na wiele lat z uprawy. Pojawiła się ponownie na scenie pod koniec ubiegłego millenium, kiedy to w roku 2000 nagle okazało się, że gatunek ten znany jest jedynie z czterech źródeł, a jednym z nich jest roślina, która posłużyła do opisu typu. Dodatkowym problemem, jaki pojawił się w przypadku Phal. stobartiana był fakt, że prawdopodobnie wiele roślin z tego gatunku zostało sprzedanych jako Phalaenopsis wilsonii, z uwagi na błędną identyfikację. Aby wychwycić różnicę pomiędzy tymi gatunkami trzeba poczekać, aż rośliny zakwitną. 

Występowanie:  Phalaenopsis stobartiana jest miniaturowym epifitem i rośnie w bardzo wilgotnych lasach prowincji Junnan (Chiny), na wysokości 800 – 900 metrów nad poziomem morza. Napływające informacje wskazują, że być może występuje ona także na położonej na Morzu Południowochińskim wyspie Hajnan.

 Opis: Niezwykłe kwiaty (o średnicy 3,5 do 4 cm), o barwie zielonego jabłka, do zielonożółtej, ozdobione warżką w kolorze ametystowym powoli przechodzącym w chińską czerwień (cynober) , pojawiają się na łukowato wygiętych pędach kwiatowych, o długości około 20 cm, późną wiosną lub wczesnym latem. Na każdym pędzie kwiatowym roślina jest zdolna wytworzyć do 7 – 9 kwiatów.

 Szczególną uwagę zwracają bardzo liczne, długie i spłaszczone korzenie Phal. stobartiana i niewielkie (10 cm długości i około 5 cm szerokości) liście.

Warunki uprawy: Phalaenopsis stobartiana nie jest gatunkiem dla początkujących miłośników orchidei. Roślina nie będzie rosła na południowym czy wschodnim oknie, wymaga bowiem szklarni i odpowiedniej wilgotności powietrza. Allen Black, który od lat z powodzeniem uprawia Phal. stobartiana, umieścił roślinę na podkładce z korka. W czasie miesięcy letnich jego Phal. stobartiana jest zraszana przynajmniej raz dziennie (wodą demineralizowaną), w ciągu miesięcy zimowych roślina jest podlewana co dwa – trzy dni. Black określa temperaturę w szklarni jako umiarkowaną do gorącej (miesiące ciepłe: dzień:30 – 32° C, noc: 22 – 24° C, miesiące zimowe: dzień: 24 – 26, noc: 12 (!) – 15° C). Podobne warunki panują w siedlisku naturalnym Phal. stobartiana, a skrajna temperatura nocą w miesiącach grudniu i styczniu sięga zaledwie 10° C. Allen Black uprawia swoją ćmówkę w szklarni, gdzie wilgotność powietrza waha się od 40 do 100%.  Phal. stobartiana dobrze rośnie w oświetleniu podobnym, lub nieco skromniejszym niż to, którego wymaga większość botanicznych gatunków Phalaenopsis.

Informacje dodatkowe: O Phal. stobartiana mówi się, że jest rośliną posiadającą więcej korzeni niż liści, te ostatnie może także, w niesprzyjających porach roku, okresowo gubić. Ten niezwykle rzadki i trudny gatunek często mylony bywa z innymi i wymaga dalszych głębszych studiów.