Podrodzina: Epidendroideae
Plemię: Vandeae
Podplemię: Aeridinae
Synonimy: brak
Odmiany: brak

© Foto: epicphals.

Ten piękny storczyk zawdzięcza swoją nazwę wyspie Sulawesi, na której ma swoje siedliska, a która dawniej znana była jako Celebes. Opisu Phalaenopsis celebensis dokonał w roku 1980 Herman R. Sweet.

Występowanie: O Phalaenopsis celebensis wiadomo jedynie tyle, że jest epifitem porastającym konary drzew wilgotnego lasu deszczowego na obszarze wyspy Sulawesi (Indonezja). Bardziej szczegółowych danych na temat siedlisk naturalnych tej pięknej ćmówki niestety brak.

Z uwagi na brak studiów i botanicznej eksploracji wyspy, wiedza na temat flory Sulawesi jest bardzo ograniczona. Na niezbyt odległej Sumatrze liczba wypraw eksploracyjnych jest dwudziestokrotnie większa niż na Sulawesi (Veldkamp et al. 1990). Mimo, że geologiczna historia wyspy (Sulawesi nigdy nie miała połączenie z lądem stałym, czyli kontynentem azjatyckim) jest zupełnie odmienna od tej, jaka stała się udziałem Borneo, Sumatry czy Jawy, to bogactwo flory i liczba występujących na niej liczba endemitów jest podobna do tej, jaka występuje na wymienionych wcześniej wyspach. Około 15% występujących na Sulawesi roślin to endemity (Whitten et al. 1987), pośród nich jest także Phalaenopsis celebensis.

© Foto: Lauren Marie

Opis: Niewielkie kwiaty Phalaenopsis celebensis  (3 – 3,5 cm) pojawiają się zwykle wiosną i często pozostają na roślinie aż do wczesnej zimy. Nierzadko zdarza się, że roślina pozostaje obsypana kwiatami (dorosła roślina może ich mieć nawet do 15o) od 4 do 6 miesięcy. Kwiaty Phal. celebensis mają bardzo ciekawy kształt: Białe płatki okółka wewnętrznego zaginają się do środka jakby chciały objąć warżkę i callus. Są one zdecydowanie mniejsze i węższe niż tej samej barwy płatki okółka zewnętrznego i płatek grzbietowy. Biel płatków okółka wewnętrznego przełamana jest cieniem o barwie żółtej lub brązowej. Pociągnięty różowym kolorem prętosłup i żółtopomarańczowy callus, wraz z okraszoną wzorem z cienkich, pionowych pasków środkową częścią warżki, uzupełniają  niezwykły wygląd tej ćmówki. Po przekwitnięciu pędy kwiatowe można nisko wyciąć (roślina nie będzie kwitła na nich po raz drugi).

Liście Phal. celebensis, wydłużone i jajowate, mają długość 17 cm (czasem więcej) i szerokość 6 cm. Na oliwkowym, jaśniejszym tle widoczny jest wzór z plamek, podobny do tego, jaki występuje u Phal. schilleriana. Plamki na Phal. celebensis nie są jednak tak ostre i tak wyraźne jak na Phal. stuartiana i sprawiają wrażenie rozmytych. Phalaenopsis celebensis ma zwykle nie więcej niż 3 – 5 liści.

Warunki uprawy: Phal. celebensis można uprawiać na podkładce lub w doniczce z przewiewnym, lekkim podłożem (kora, perlit, węgiel drzewny, skorupki cedrowe, sphagnum). Jeśli decydujemy się na uprawę w podłożu należy zwracać szczególną uwagę na to, aby nie podlewać rośliny nadmiernie. Podłoże powinno być lekko wilgotne a nie mokre. Jeśli palec po wyjęciu z doniczki nosi ślady wody, to podłoże jest zdecydowanie zbyt mokre. Phal. celebensis powinna być podlewana miękką wodą o pH 7 – 7,5 (deszczówka, woda demineralizowana)

Bardzo istotnym czynnikiem w uprawie Phal. celebensis jest światło. Jeśli będzie go zbyt dużo liście zmienią swoją piękną barwę na czerwoną. Jeśli więc roślina jest uprawiana na parapecie południowego okna, należy cieniować ją w tych porach roku, kiedy słońce pada na nią pod zbyt ostrym kontem i zbyt długo.

Phalaenopsis celebensis jest storczykiem lasów tropikalnych a sezonowe wahania temperatury w jej naturalnych siedliskach nie występują. Jedyna istotniejsza różnica temperatur występuje w cyklu dobowym (patrz: tabelka). Rośliny uprawiane na parapetach przyzwyczajają się do naszych domowych warunków, ale trzeba pamiętać o tym, aby temperatura nocą nie spadała poniżej 18° C przez zbyt wiele dni, i aby wilgotność w otoczeniu roślin sięgała przynajmniej 50%. Aby osiągnąć taką wilgotność można postawić roślinę na tacy z wilgotnym keramzytem, lub stosować nawilżacz powietrza.

Informacje dodatkowe: Choć Phal. celebensis może rosnąć w różnego rodzaju lekkim podłożu, to najlepsze efekty uzyskać można uprawiając tę ćmówkę w mchu torfowcu. Rośliny tego gatunku są szczególnie wrażliwe na niedobory azotu, które częstsze są w przypadku roślin uprawianych w korze (mikroorganizmy rozkładające korę wykorzystują do tego celu azot). Jeśli zdecydujemy się uprawiać Phalaenopsis celebensis w sphagnum, należ pamiętać aby po upływie roku wymienić podłoże na świeże.